top of page

SOKAĞA ÇIKMA YASAĞININ İHLALİ SEBEBİYLE KESİLEN İDARİ PARA CEZALARINA İTİRAZ EDİLEBİLİR Mİ?

Yazarın fotoğrafı: Sedat DmrbgSedat Dmrbg


Tüm dünyayı etkisi altına alan ve küresel bir salgın haline gelen Covid-19 (koronavirüs) pandemisi gerekçe gösterilerek ülkemizde de birçok yasak ve kısıtlama gündeme gelmiştir.


Koronavirüs salgını ile hayatımıza girmiş olan kısıtlamalardan biri olan sokağa çıkma yasağı, ülkemizde İçişleri Bakanlığı’nın çıkarmış olduğu genelgelere istinaden uygulanmaktadır.


Ancak Anayasal koruma altında olan temel hak ve hürriyetlerden olan “seyahat hürriyeti”ni kısıtlayan sokağa çıkma yasağının genelge dayanak gösterilerek uygulanmasının mümkün olup olmadığı noktasında ciddi duraksamalar söz konusudur. Şöyle ki;


1. SOKAĞA ÇIKMA YASAĞININ DAYANAĞI OLARAK GÖSTERİLEN KANUN MADDELERİ HANGİLERİDİR?


İçişleri Bakanlığı’nın zaman zaman yayınladığı genelgelere bakıldığında; sokağa çıkma yasağının İl İdaresi Kanunu’nun 11. maddesinin c bendi ile Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 27. ve 72. maddelerine dayandırıldığı görülmektedir.


1.a. İl İdaresi Kanunu’nun 11/c maddesi bakımından değerlendirme


İl İdaresi Kanunu’nun 11. maddesinin c bendi valiliklere; huzur ve güvenlik, kamu esenliğinin sağlanması gibi sebeplerle birtakım karar ve tedbirler alma yetkisi vermektedir. Ancak bu karar ve tedbirlerin neler olduğu kanunda açıkça belirtilmemiş olduğundan bu madde hükmüne dayanılarak sokağa çıkma yasağının uygulanması mümkün görünmemektedir.


Zira; temel hak ve hürriyetlerden olan “seyahat özgürlüğü”nün işbu kanun maddesine dayanılarak kısıtlanmasının, idare hukukunun evrensel ilkelerinden olan “hukuki belirlilik ilkesi”ne aykırılık teşkil ettiğinin kabulü gerekmektedir.


1.b. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 27. ve 72. maddeleri bakımından değerlendirme


Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 27. maddesinde salgın hastalık döneminde bazı tedbirlerin alınabileceği hükmüne yer verilmişken 72. maddesinde ise işbu tedbirlerin neler olduğu düzenlenmiştir. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nda düzenlenmiş olan tedbirler incelendiğinde ise işbu tedbirlerin içerisinde sokağa çıkma yasağının bulunmadığı görülecektir.


Dolayısıyla Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nda sokağa çıkma yasağına dair herhangi bir düzenleme bulunmadığından Genelgede gerekçe olarak Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun gösterilmiş olmasının da isabetli olmadığı ve ülkemizde uygulanmakta olan sokağa çıkma yasağının bu sebeple de hukuka uygun olmadığı kanaatindeyiz.


2. GENELGE İLE SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI GETİRİLEBİLİR Mİ?


Ülkemizde uygulanmakta olan sokağa çıkma yasaklarının hukuka aykırılığını gündeme getiren unsurlardan bir diğeri ise; işbu yasakların getiriliş usulüdür. Bilindiği üzere; ülkemizde sokağa çıkma yasakları, genelge ile getirilmekte ve işbu genelgelere dayanılarak uygulanmakta, idari para cezaları da genelge gerekçe gösterilerek kesilmektedir.


Peki, genelge ile sokağa çıkma yasağının uygulanabilmesi mümkün müdür?


Daha öncesinde de ifade edildiği üzere; sokağa çıkma yasağı, Anayasa’da düzenlenmiş ve koruma altına alınış olan temel hak ve özgürlüklerden olan “seyahat özgürlüğü”nü kısıtlamaktadır.


Anayasa’nın 13. maddesinde ise;


“Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir.”


Hükmüne yer verilmiş ve temel hak ve hürriyetlerin sadece Kanunla sınırlandırılabileceği ifade edilmiştir.


Anayasa’nın açık hükmü karşısında genelge ile sokağa çıkma yasağı konulmasının Anayasa’ya ve haliyle hukuka aykırı olduğu kabul edilmelidir.


Sonuç olarak Anayasa’nın 13. maddesi başta olmak üzere mevcut hukuk normları göz önünde bulundurulduğunda genelge ile sokağa çıkma yasağının konulması mümkün olmayıp hukuka aykırı olduğunun kabulü gerekmektedir.


3. SOKAĞA ÇIKMA YASAĞININ İHLALİ SEBEBİYLE KESİLEN İDARİ PARA CEZALARINA İTİRAZ EDİLEBİLİR Mİ?


Yukarıdaki açıklamalarımız itibariyle; ülkemizde uygulanmakta olan sokağa çıkma yasağının ve işbu sokağa çıkma yasağının ihlali sebebiyle kesilen idari para cezalarının da hukuka uygun olmadığı kabul edilmelidir.


Peki, sokağa çıkma yasağının ihlali sebebiyle kesilen idari para cezalarına itiraz edilmesi ve iptal edilmesi mümkün müdür?


Sokağa çıkma yasağını ihlal eden vatandaşlara kesilmekte olan 3.180-TL tutarındaki idari para cezasına itiraz edilmesi ve devamında iptalinin sağlanması mümkün ve de olasıdır. Şöyle ki;


Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesinde;


“İdarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç on beş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşir.”


hükmüne yer verilmiş olup kendisine sokağa çıkma yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle idari para cezası kesilen vatandaşların idari para cezası kararının tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hakimliğine başvurarak işbu para cezasına itiraz etmeleri ve iptalini sağlamaları mümkün görünmektedir.


Ancak önemle ifade edilmelidir ki; sokağa çıkma yasağı kapsamında kendisine idari para cezası kesilen vatandaşların 15 günlük itiraz süresini kaçırmamaları gerekmektedir. Zira 15 günlük itiraz süresi içinde başvuru yapılmadığı halde idari para cezası kesinleşecek ve artık iptali mümkün olmayacaktır.

22.05.2021


Av. Sedat DEMİRBAĞ

241 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Commenti


Yazı: Blog2_Post
bottom of page