top of page
Yazarın fotoğrafıAv. Sedat DEMİRBAĞ

İŞYERİ DEVRİ



İşyerinin devredilmiş olması, işverenin değişmesi anlamına geleceği için gerek işçiler gerekse işyerinin alacaklıları açısından büyük öneme sahiptir. Bu yazımızda; işyerinin devri ile, devreden işverenin sorumluluğunun sona erip ermediği veya hangi koşullarda devam ettiği, işyerindeki işçilerin devreden işveren ile imzalamış oldukları iş sözleşmesinin akıbetinin ne olacağı gibi soruların cevaplarını ve genel olarak işyeri devrini ana hatları ile aktarmaya çalışacağız.


İşyerinin devri, İş Kanunu’nun “İşyerinin Veya Bir Bölümünün Devri” başlıklı 6. maddesinde ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiş olup yazımızda daha çok bu madde hükmü çerçevesinde konu ele alınacaktır.


1. İŞYERİNİN DEVRİ İŞ SÖZLEŞMELERİNİ NASIL ETKİLER?


Kanun; işyeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmelerinin bütün hak ve borçları ile devralana geçeceğini düzenlemiştir. Yani işyeri veya işyerinin bir bölümü devredildiği anda, iş sözleşmesinin karşı tarafı işyerini devralan işveren olmaktadır. Dolayısıyla devirden sonra iş sözleşmesinden kaynaklı bir uyuşmazlık çıkması halinde, artık işçinin muhatabı devralan işverendir.


İşçinin devreden işveren ile imzalamış olduğu iş sözleşmesindeki bütün haklarını devralan işverene karşı ileri sürmesi mümkün iken; devralan işveren de devralan işveren ile akdedilmiş olan iş sözleşmesindeki bütün hakları işçiye karşı ileri sürebilmekte, ilgili sözleşme kapsamındaki borçların yerine getirilmesini talep edebilmektedir.


2. İŞÇİNİN HİZMET SÜRESİ NASIL BELİRLENMELİDİR?


İşyerinin devri halinde akla gelecek ilk sorulardan biri de, işçinin işyerinde geçirmiş olduğu hizmet süresinin nasıl hesaplanacağıdır. Özellikle kıdem tazminatı gibi tutarı işçinin işyerinde geçirmiş olduğu hizmet süresine bağlı olan işçilik alacaklarında oldukça önem arz eden bu husus da yine Kanun’da düzenlenmiştir.


İş Kanunu’nun 6. maddesinin 3. fıkrasında; “Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür.” denilerek işçinin hizmet süresinin, işçinin o işyerinde işe ilk başladığı zamana göre hesaplanacağı hüküm altına alınmıştır.


Yani işçinin hizmet süresinin işyerinin devrinden etkilenmediğini ifade etmemiz mümkündür. Şöyle ki; devreden işveren ile imzalanmış olan iş sözleşmesi gereğince işçinin işlemeye başlayan hizmet süresi, işyerinin yeni işverene devri halinde de aynen işlemeye devam etmekte olup işçinin hizmet süresine bağlı haklarının işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre belirlenmesi gerekmektedir.


3. DEVREDEN İŞVERENİN SORUMLULUĞU DEVAM EDER Mİ?


İşyerinin devri ile ilgili olarak Kanun’da düzenlenmiş en önemli hususlardan birisi de devreden işverenin devralan işverenle belirli bir süre daha sorumlu kalmaya devam etmesidir. Şöyle ki;


Kanun; devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden işverenin devralan işveren ile birlikte sorumlu olduğunu hükme bağlamıştır. Ancak bu sorumluluğu da belirli bir süre ile sınırlandırmış ve devreden işverenin sorumluluğunun devir tarihinden itibaren iki yıl süre ile devam edeceğini ifade etmiştir.


Bu hükme göre; işyeri devredildiği tarihte doğmuş ve ödenmesi gereken bir borç söz konusu ise; devreden işveren de devralan işveren ile birlikte (müteselsilen) sorumludur. Burada müteselsil sorumluluk söz konusu olduğu için borcun her iki işverenden birlikte istenebilmesi mümkün olduğu gibi, borcun tamamının devreden işverenden ya da devralan işverenden talep edilebilmesi mümkündür.


Ancak burada önem arz eden iki husus vardır: Birincisi devreden işverenin sorumluluğu sadece devir tarihinde doğmuş olan ve ödenmesi gereken borçlar bakımından söz konusudur. İkincisi ise devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır. Yani işyerinin devri tarihinin üzerinden iki yılı aşkın bir süre geçmişse, artık devreden işverenin bir sorumluluğu olduğundan bahsetmemiz mümkün olmamaktadır.

Son olarak Kanun’da; tüzel kişiliğin birleşme veya katılma ya da türünün değişmesiyle sona ermesi halinde birlikte sorumluluk hükümlerinin uygulanmayacağı şeklinde bir istisnaya yer verildiğini de ifade etmemiz gerekmektedir.


4. İŞYERİNİN DEVRİ BİR FESİH SEBEBİ MİDİR?


İş Kanunu’nun 6. maddesinin son fıkrasında; “Devreden veya devralan işveren iş sözleşmesini sırf işyerinin veya işyerinin bir bölümünün devrinden dolayı feshedemez ve devir işçi yönünden fesih için haklı sebep oluşturmaz.” denmiştir.


İlgili düzenlemeye göre; ne işveren ne de işçi bakımından, işyerinin devri, tek başına iş sözleşmesini feshetmek için haklı sebep oluşturmamaktadır.


Ancak düzenlemenin devamında; “Devreden veya devralan işverenin ekonomik ve teknolojik sebeplerin yahut iş organizasyonu değişikliğinin gerekli kıldığı fesih hakları veya işçi ve işverenlerin haklı sebeplerden derhal fesih hakları saklıdır.” denilerek adeta bir açık kapı bırakılmıştır. Şöyle ki;


Kanun; işyerinin devri halinde işveren bakımından ekonomik ve teknolojik sebeplerin yahut iş organizasyonu değişikliğinin haklı kıldığı bir fesih sebebinin ortaya çıkması halinde işverenin iş sözleşmesini feshedebileceğini düzenlemiştir. Ancak dikkat edilmelidir ki; burada salt işyeri devrinden dolayı gerçekleştirilen bir fesihten değil de işyeri devrinin ortaya çıkarmış olduğu bir sonuca dayalı olarak gerçekleştirilen bir fesihten söz etmekteyiz.


Yine Kanun’a göre; işyerinin devri halinde, hem işveren hem de işçi bakımından iş sözleşmesini haklı sebeple feshedebilecekleri bir durum oluştuğunda iş sözleşmesinin feshedilmesi mümkündür. Ancak yine dikkat edilmelidir ki; burada da tek başına işyerinin devri değil işyeri devrinin meydana getirmiş olduğu sonuç, haklı fesih sebebi oluşturmaktadır.

Son olarak; iflas dolayısıyla malvarlığının tasfiyesi sonucu işyerinin veya bir bölümünün başkasına devri halinde, işyerinin devrine ilişkin olarak bahsettiğimiz bu hususların uygulama alanı bulmadığını da ifade etmekte yarar vardır.

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments


Yazı: Blog2_Post
bottom of page